W posiedzeniu wziął udział m.in. Prezes Konwentu Sotwarzyszenia Gmin RP Euroregion 'Sprewa - Nysa - Bóbr' - Czesław Fiedorowicz.

Reprezentując Euroregion 'Sprewa - Nysa - Bóbr' prezes zabierał głos między innymi w sprawie przyspieszenia procedur wymiany not dyplomatycznych dotyczących budowy przejść granicznych oraz uproszczenia odpowiednich procedur. Prezes zwrócił uwagę na fakt, iż wpisywanie do umowy i uzgodnienia prawne trwają tutaj nawet 10 lat, podczas gdy czas budowy samego przejścia granicznego wynosi maksymalnie rok.

Czesław Fiedorowicz poruszył również temat 'Europejskiej Współpracy Terytorialnej - EWT'. Pytania dotyczyły wysokości środków w ramach EWT oraz sposobu ich zarządzania. Prezes akcentował fakt uszczuplenia tych środków na lata 2007-2013 oraz konieczność decentralizacji ich zarządzania. Wnosił również o poparcie wzmocnienia roli Euroregionów w zarządzaniu częścią środków EWT oraz przeniesienia do regionów zarządzania tymi środkami.  

Warto dodać, że Czesław Fiedorowicz był jedynym prezesem Euroregionu obecnym na posiedzeniu komisji.

Poniżej zamieszczamy najważniejsze postanowienia podjęte na posiedzeniu Komisji. Zaznaczyć należy, iż poniższe informacje pochodzą z projektu Komunikatu Komisji Międzyrządowej i z tego powodu istnieje możliwość mniejszych lub większych zmian w ostatecznej wersji dokumentu.  

Podczas posiedzenia Komisji Międzyrządowej Współprzewodniczący Komitetów ds. Współpracy Międzyregionalnej, ds. Współpracy Przygranicznej oraz ds. Gospodarki Przestrzennej poinformowali o pracach Komitetów. Komisja sformułowała zalecenia na Polsko – Niemieckie Konsultacje Międzyrządowe.

Komisja zaleciła Komitetowi ds. Gospodarki Przestrzennej Polsko–Niemieckiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Regionalnej i Przygranicznej kontynuację swojej pracy na szczeblu roboczym. W przyszłości nie powinien on jej zdaniem podejmować decyzji politycznych, lecz wypracowywać propozycje i zalecenia dla Komisji Międzyrządowej.

Komisja zapewniła również, że udział i reprezentacja odpowiednich jednostek państwowych, regionalnych i komunalnych strony polskiej i niemieckiej oraz gospodarki i Euroregionów w Komitecie będą miały charakter parytetowy. Dopuściła również udział  ekspertów zewnętrznych na posiedzeniach Komitetu. Zdaniem Komisji w centrum prac Komitetu powinny stać coraz bardziej cele, inicjatywy i projekty dotyczące wspólnego rozwoju przestrzennego poszerzonej przestrzeni przygranicznej.

Na posiedzeniu przyjęto również do wiadomośći stanowisko Polski dotyczące ulokowania struktur zarządzających w Programie Europejskiej Współpracy Terytorialnej Polska – Brandenburgia 2007 – 2013 po stronie polskiej. Rozwiązanie to zapewni aktywny, zbalansowany sposób zarządzania przyszłymi programami EWT na pograniczu polsko – niemieckim.

Stwierdzono również, iż przedstawione przez obydwie strony opracowania planistyczne na temat perspektyw rozwoju przestrzennego, scenariusze i zalecenia działań dotyczące poszerzonego polsko-niemieckiego obszaru przygranicznego stanowią dobrą podstawę dla dalszej pracy Komitetu nad wspólną koncepcją rozwoju przestrzennego.

Komisja poparła pogląd, iż projekty infrastrukturalne na rzecz rozwoju transportu (m. in. dotyczące połączenia kanału Hohensaathen-Friedrichsthaler-Wasserstraße i Programu dla Odry 2006), ochrony przeciwpowodziowej, ochrony środowiska oraz konkurencyjności regionalnej w przyszłości powinny być oceniane pod kątem ich znaczenia gospodarczego dla polsko-niemieckiego regionu po obu stronach Odry i Nysy Łużyckiej jako całości, i że nie powinny one konkurować ze sobą lecz się rozsądnie uzupełniać.Komisja wskazała, że rozbudowa, wzmocnienie i ścisłe połączenie obu równoległych środkowoeuropejskich korytarzy transportowych i rozwojowych północ-południe CETC po stronie polskiej i COINCO po stronie niemieckiej będą istotnie przyczyniać się do dynamicznego rozwoju wspólnego, poszerzonego obszaru przygranicznego. Zaproponowane korytarze stwarzają szansę wzmocnienia konkurencyjności przestrzennej i gospodarczej poszerzonego regionu po obu stronach Odry i Nysy Łużyckiej. W celu wykorzystania bodźców gospodarczych dla całego pasma rozwojowego północ-południe celowe jest połączenie w jedną sieć obu korytarzy. Komisja zwraca się do Rządów obydwu krajów o wspieranie  tych inicjatyw. Komisja wskazała na szansę dynamicznego rozwoju regionów położonych w paśmie rozwojowym Środkowoeuropejskiego Korytarza Transportowego (CETC)  i wzmocnienia konkurencyjności przestrzennej oraz społecznej tego obszaru, poprzez stworzenie europejskiego multimodalnego łańcucha logistyczno-transportowego. Komisja zwróciła uwagę na celowość połączenia tego Korytarza z już istniejącą siecią  Paneuropejskich  Korytarzy Transportowych TEN-T oraz potrzebę zintegrowania ośrodków w obszarze nadodrzańskim, w kontekście wzrastającego znaczenia współpracy między regionami. Komisja zwraca się do Rządów obu krajów z prośbą o poparcie działań w tym zakresie.

Komisja Międzyrządowa z zadowoleniem przyjęła fakt, że rozmowy polsko-niemieckiej grupy ekspertów dotyczące połączenia portu Schwedt z Morzem Bałtyckim oraz równoczesnych dalszych działań na Odrze granicznej, zwłaszcza mających na celu poprawę jej żeglowności dla skutecznego przeprowadzania akcji lodołamania, a tym samym zapewnienia ochrony przeciwpowodziowej, mają być kontynuowane w dniach 8-9 listopada 2006 roku w Szczecinie. Zagadnienie połączenia kanału Hohensaaten – Friedrichsthaler - Wasserstrasse z Morzem Bałtyckim powinno być rozpatrywane łącznie z poprawą stanu regulacji Odry granicznej dla skutecznej ochrony przed powodzią w ramach Programu dla Odry 2006 oraz powinny być akceptowane przez oba kraje i odpowiadać polskim i niemieckim intencjom. Komisję należy poinformować o osiągniętych wynikach. Komisja uważa jednocześnie, iż potrzebna jest wspólna realizacja inwestycji w powyższych sprawach, z uwzględnieniem koniecznych prac na obszarze Odry granicznej. Komisja została poinformowana przez ekspertów, iż należy dążyć do uzyskania głębokości nie mniejszej niż 1,80 m.

 Komisja przyjęła do wiadomości informację o efektach rozmów w ramach Grupy Ekspertów ds. Przejść Granicznych, które odbyły się w dniach 11 - 12 maja 2005 roku w Poczdamie (Niemcy) oraz 10 – 11 maja 2006 roku w Gronowie  (Polska).

Komisja Międzyrządowa wskazała na znaczenie kontynuacji oraz poprawy koordynacji działań w zakresie rozwoju komunikacyjnej infrastruktury granicznej oraz zintensyfikowania współpracy transgranicznej poprzez rozszerzanie funkcji istniejących przejść granicznych.

W tym kontekście strona polska ubolewa nad decyzją Rządu Federalnego dotyczącą  odstąpienia od realizacji pierwotnie zaplanowanego projektu - równoległego do projektu realizowanego przez stronę polską budowy przejścia granicznego Świnoujście-Garz - otwarcia przejścia granicznego Dobieszczyn – Hintersee przed pełnym wprowadzeniem w życie dla Rzeczypospolitej Polskiej Porozumienia wykonawczego Schengen.

Komisja Międzyrządowa przyjęła z zadowoleniem osiągnięcie porozumienia między Ministerstwami Spraw Zagranicznych obydwu krajów w sprawach prawno–traktatowych związanych z wymianą not dotyczących przejść granicznych i oczekuje, iż ostatnie kwestie szczegółowe zostaną wyjaśnione i że wszczęte wymiany not zostaną teraz rychło zakończone.

Komisja Międzyrządowa przyjęła do wiadomości informacje nt. rozporządzenia dotyczącego Europejskich Ugrupowań Współpracy Transgranicznej (rozporządzenie o EUWT) jako możliwego instrumentu na rzecz tworzenia polsko-niemieckich ugrupowań. Komisja zaleca wskazanie instytucji nadzorujących na szczeblu krajowym lub regionalnym. Jednocześnie Komisja uważa, że konieczne jest monitorowanie praktycznych doświadczeń w zakresie współpracy terytorialnej na pograniczu oraz współpracy międzyregionalnej pod kątem możliwości zastosowania rozporządzenia o EUWT.

Komisja Międzyrządowa wspiera wysiłki stworzenia podstaw prawnych dla współpracy transgranicznej w zakresie ratownictwa medycznego na polsko-niemieckim pograniczu. Komisja Międzyrządowa zaleca, aby właściwe resorty obu krajów (Federalne Ministerstwo Zdrowia oraz Ministerstwo Zdrowia RP) podjęły negocjacje w sprawie szybkiego zawarcia stosownej umowy, w których powinny uczestniczyć poszczególne kraje związkowe oraz województwa. Komisja widzi potrzebę powołania komisji negocjacyjnej, która zajęłaby się przygotowaniem szczegółów tej umowy.Zdaniem Komisji Międzyrządowej możliwa jest poprawa warunków ramowych dla oferty ruchu kolejowego. Temu celowi służą prace nad umową dwustronną dotyczącą usprawnienia transgranicznego ruchu kolejowego. Istnieje potrzeba zwiększenia liczby pociągów pasażerskich między ośrodkami miejskimi na polsko-niemieckim pograniczu oraz skrócenia czasu przejazdu poprzez modernizację dróg kolejowych (możliwość zwiększenia prędkości) oraz zmniejszenie liczby przesiadek na trasie przejazdu na rzecz połączeń bezpośrednich. 

Komisja podkreśla konieczność ustalenia wspólnych interesów i priorytetów, w związku z rozwojem infrastruktury komunikacyjnej w aspekcie połączeń kolejowych i uwzględnienia jej w stosownych umowach bilateralnych.

Komisja uznała za celowy postulat równego traktowania przewoźników, uzyskujących od 1 stycznia 2007 roku swobodny dostęp do sieci kolejowej.

Komisja ocenia realizację Roku Polsko-Niemieckiego 2005/2006 jako wyjątkowo udaną i uznała ten projekt za szczególnie istotny dla rozwoju dobrosąsiedzkich stosunków pomiędzy obydwoma krajami. Komisja doceniła trwałe impulsy na rzecz wzmocnienia współpracy kulturalnej, które nadał Rok Polsko-Niemiecki, który został wspólnie zorganizowany równolegle w obydwu krajach Komisja wyraziła podziękowanie

władzom współpracujących ze sobą województw i krajów związkowych, miastom  i gminom, społecznościom lokalnym oraz organizacjom pozarządowym za aktywny udział w przygotowaniu i przeprowadzeniu przedsięwzięć w ramach Roku Polsko-Niemieckiego.

 

Komisja z zadowoleniem przyjmuje informację o dużym zainteresowaniu językiem niemieckim w Polsce – w szczególności w regionach przygranicznych. Język sąsiada jest w Polsce drugim, pod względem popularności językiem obcym nauczanym w placówkach edukacyjnych w regionach przygranicznych. Popularne są formy pozaszkolnej nauki języka niemieckiego, wspierane
z Europejskiego Funduszu Społecznego. Po wejściu Polski do Unii Europejskiej wzrosło zainteresowanie nauką języka polskiego w Niemczech nie tylko wśród osób pochodzenia polskiego, ale także wśród Niemców zainteresowanych poznaniem polskiej kultury oraz współpracą z sąsiadem w różnych dziedzinach życia społeczno – gospodarczego. Ugruntowuje się przekonanie,
że umiejętność komunikowania się w języku sąsiada zwiększy szanse na transgranicznym rynku gospodarczym. Komisja opowiada się za dalszym ułatwianiem i wspieraniem nauczania języka sąsiada, którego znajomość ma szczególne znaczenie w regionie przygranicznym. W tym celu Komisja za szczególnie ważną zwłaszcza w regionie przygranicznym uważa wymianę nauczycieli języka polskiego i niemieckiego.

 

Komisja podkreśla szczególne znaczenie współpracy w zakresie edukacji i wymiany młodzieży. Istotny wkład wnosi w tym zakresie Organizacja Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży. Współpracę tę należy w przyszłości kontynuować i rozwijać. Obie strony z zadowoleniem odnotowują różnorodne inicjatywy o charakterze edukacyjnym realizowane w regionie przygranicznym, w tym szczególnie polsko-niemieckie projekty edukacyjne, realizowane przez polskie i niemieckie szkoły i placówki pozaszkolne. Komisja zachęca właściwe władze oświatowe, organy prowadzące szkoły oraz szkoły i inne instytucje do kontynuowania tej współpracy oraz jej rozwijania, poprzez podejmowanie nowych inicjatyw.

 

Komisja przyjęła z zadowoleniem deklarację Ministerstwa Edukacji Narodowej dotyczącą zorganizowania w kwietniu 2007 roku jednotygodniowego seminarium dydaktyczno - metodycznego dla 25 nauczycieli niemieckich uczących języka polskiego. Informacje nt. seminarium będą rozpowszechniane przez placówki dyplomatyczne Polski i Niemiec.

 

Strona polska wyraziła zaniepokojenie redukcją katedr polonistyki na terenie Niemiec, w tym katedr tak zasłużonych jak Katedra Polonistyki na Uniwersytecie Humboldta.

 

Komisja Międzyrządowa doceniła osiągnięte w ciągu minionych 15 lat postępu w zakresie integracji polsko-niemieckiego pogranicza. Projekty realizowane w ramach Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG oraz Programu PHARE/CBC znacznie przyczyniły się do osiągnięcia tego celu. Dotyczyły one zwłaszcza: wspólnych działań na rzecz: ochrony środowiska, osłabienia negatywnego oddziaływania granic poprzez otwarcie wielu przejść granicznych i ułatwienia w ruchu granicznym, budowę szlaków komunikacyjnych, rozwój współpracy kulturalnej i sportowej, współpracę młodzieży, współpracę instytucjonalną, w tym samorządową, kooperację świata nauki na wszystkich poziomach, działania na rzecz bezpieczeństwa, budowanie płaszczyzn współpracy gospodarczej.

 

Komisja podkreśliła znaczenie objęcia przez Niemcy w pierwszej połowie 2007 roku Prezydencji Rady UE. Zwrociła uwagę na to, iż tym samym zwiększy się możliwość wniesienia dobrych wyników i doświadczeń polsko – niemieckiej współpracy do prac na poziomie europejskim.