Cała struktura PNWM i jej organów nadzorczych opiera się na zasadzie parytetu i dwunarodowości. Fakt, że mamy jedno biuro w Polsce i jedno w Niemczech, nie oznacza, że każde z nich odpowiada za jeden kraj. Każde z nich odpowiada zgodnie z merytorycznym podziałem kompetencji za obydwa kraje. Zainteresowanie spotkaniami polsko-niemieckimi jest coraz większe. Co roku udaje nam się dofinansować więcej programów, a co za tym idzie doprowadzić do spotkania co raz większej liczby młodych ludzi. Statystyka nie oddaje jednak przeżyć, doświadczeń, znajomości zebranych przez młodych Polaków i Niemców podczas wspólnych przedsięwzięć.

Powstanie i ramy prawne Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży

PNWM powstała na mocy "Umowy o polsko niemieckiej współpracy młodzieży" z dnia 17 czerwca 1991 roku oraz "Umowy o wymianie młodzieży" z dnia 10 listopada 1989 roku. Działalność PNWM opiera się na partnerskiej i równoprawnej współpracy Polaków i Niemców. PNWM dysponuje wspólnym funduszem zasilanym przez oba rządy. Wszystkie gremia PNWM mają obsadę dwunarodową, zaś organem nadzorczym jest Polsko-Niemiecka Rada Młodzieży, kierowana przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z polskiej strony oraz Ministra Federalnego ds. Seniorów, Rodziny, Kobiet, Dzieci i Młodzieży ze strony niemieckiej.
PNWM ma dwa główne biura w Warszawie i Poczdamie, dwóch dyrektorów zarządzających, każde z biur odpowiada zgodnie z merytorycznym podziałem za obydwa kraje.

Kompetencje Biur w Warszawie i Poczdamie

Biuro w Warszawie zajmuje się:

• wymianą szkolną, także trójstronną
• dokształcaniem nauczycieli
• spotkaniami o charakterze sportowym
• polsko-niemieckimi kursami językowymi

Biuro w Poczdamie zajmuje się:

• pozaszkolną wymianą młodzieży (domy kultury, stowarzyszenia,
  organizacje młodzieżowe, kościelne)
• trójstronną wymianą
• praktykami zawodowymi
• budżetem i finansami

Nasze kompetencje

Najważniejszym zadaniem PNWM jest ułatwianie nawiązywania kontaktów między młodzieżą polską i niemiecką, a także jej wspieranie zarówno finansowe, jak i merytoryczne.
Stowarzyszenie Gmin RP Euroregion "Sprewa-Nysa-Bóbr" uzyskało w 1996 roku status Jednostki Centralnej PolskoNiemieckiej Współpracy Młodzieży dla koordynowania współpracy w zakresie wymiany szkolnej i pozaszkolnej na obszarze województwa lubuskiego. PNWM wspiera różne formy wymiany młodzieży, bezpośrednio przyznając dofinansowanie na realizację projektów, jak i pośrednio poprzez doradztwo, pomoc merytoryczną, organizowanie szkoleń, warsztatów, seminariów itd.

Stowarzyszenie realizuje także własne projekty:

• polsko-niemieckie seminaria dla animatorów wymiany,
• konferencje dla animatorów wymian z województwa
  lubuskiego,
• szkolenia i warsztaty dla wnioskodawców PNWM,
• pośredniczenie w nawiązywaniu kontaktów partnerskich szkół
  i placówek pozaszkolnych.

Nasze kompetencje obejmują:

• przyjmowanie i opracowywanie merytoryczne wniosków na
  wymianę szkolną i pozaszkolną,
• wydawanie decyzji o dofinansowaniu projektów,
• przekazywanie środków finansowych wnioskodawcom,
• rozliczanie merytoryczno-finansowe zrealizowanych projektów,
• opracowywanie i rozliczanie własnych projektów
  dofinansowywanych ze środków PNWM,
• monitoring polsko-niemieckich projektów wymian
  młodzieżowych,
• stałe doradztwo merytoryczne i pomoc w przygotowaniu polsko-
  niemieckiej wymiany młodzieży.

Propozycje do wykorzystania podczas spotkań młodzieżowych

Program wymiany młodzieżowej ma swoją dynamikę. Animatorzy wymiany (czyli opiekunowie grup) powinni zdawać sobie sprawę z procesów zachodzących podczas spotkań młodych Polaków i Niemców.

Oto kilka wskazówek, które mogą ułatwić przeprowadzenie programu wymiany. Mamy tu na myśli zarówno programy krótkie, np. jednodniowe (możliwe do realizacji w obszarze przygranicznym), jak i kilku- czy kilkunastodniowe. Projekt powinien opierać się na wspólnej aktywności, która łączy partnerów i brać pod uwagę zarówno zainteresowania, jak i możliwości organizacyjne i finansowe obu stron. Program może mieć charakter spotkań dyskusyjnych, wizyt w różnych miejscach, zajęć kulturalnych, wspólnych dokonań i aktywności sportowych. Dobrze przygotowana wymiana to taka, w której dominują czynności wykonywane razem z partnerem (od zaplanowania spotkania, złożenia wniosku poprzez wspólne wykonywanie zadań). Jakość programu podnoszą natomiast autentyczne kontakty młodzieży.

Warto mieć na uwadze, że przyjęcie grupy partnerów jest tak samo ważnym elementem wymiany, jak wyjazd naszej grupy i należy je tak samo dobrze przygotować, bowiem pobyt naszych partnerów w Polsce jest niejednokrotnie jedyną szansą przekonania się, jak żyje się w naszym kraju. Tak więc od nas zależy, jaki obraz pozostanie w ich pamięci.

W dobrze przygotowanym spotkaniu łatwo można wyróżnić fazę wstępną, która wymaga od młodzieży otwartości, a od opiekunów pedagogicznych zdolności. Ich zadaniem jest zintegrowanie młodych Polaków i Niemców, stworzenie z dwóch odrębnych grup-całości. Pomóc w tym mogą sprawnie przeprowadzone gry i zajęcia integracyjne, ułatwiające przełamywanie barier i zahamowań. Wszystkie gry i działania muszą być jednak przez prowadzących zinterpretowane. Należy też pamiętać, że podczas realizacji projektu grupa młodzieży może znacząco wpływać na dynamikę spotkania. Stąd kolejnym ważnym krokiem pedagogicznym jest ewaluacja programu poprzez ocenę cząstkową i końcową zrealizowanych zadań, zarówno przez team prowadzący, jak i przez młodzież.

Ocena ta powinna się odbywać na dwóch płaszczyznach:

• emocjonalnej (jak czułem się podczas spotkania, jak bardzo
  wymiana zmieniła mój sposób postrzegania innych i samego
  siebie?)
• merytorycznej (czego się nauczyłem, czy odkryłem w sobie
  nowe talenty?).

Ostatnim elementem spotkania jest faza podsumowująca - to nie tylko ocena tego, co udało nam się wspólnie zrealizować, ale czas na zaplanowanie kolejnych programów.

Wybrane metody nauczania międzykulturowego:

1. Wspólne zadania

Organizatorzy przygotowują karteczki w dwóch językach. Na kartkach są wypisane zadania do wykonania. Każde zadanie jest napisane w języku polskim i niemieckim na innym kolorze kartki. Już na początku seminarium rozdajemy je uczestnikom, a oni odnajdują swojego partnera do wykonania zadania. Przykłady:

• zorganizuj muzykę na dzisiejszy wieczór
• przygotuj wystrój sali na dzisiejszy wieczór/ na jutrzejsze
  popołudnie
• przeprowadĽ jutro przed południem grę "na rozgrzewkę" dla
  całej grupy
• udekoruj stół do posiłku w niedzielę

2. Wywiad

Uczestnicy zadają pytania wylosowanemu partnerowi. Po wypełnieniu ankiety zbiera się cała grupa, a kolejne pary polsko-niemieckie siadają na środku i przedstawiają swojego partnera, wybierając dwie najciekawsze rzeczy z jego życia osobistego lub zawodowego. Na końcu zostaje każdej parze zrobione zdjęcie. Ankiety wraz ze zdjęciem przyklejamy na ścianie, tak, aby każdy z uczestników mógł je przeczytać. Przykładowe pytania postawione w ankiecie:
Imię osoby, z którą przeprowadzasz wywiad:
Co łączy cię z Polską?
Co normalnie robisz w ciągu dnia?
Co robisz wieczorami i w weekendy?

3. Baloniki - gra na rozgrzewkę

Na małych karteczkach wypisujemy numerki. Numerki dla polskich uczestników są na kartkach innego koloru niż dla niemieckich. Znajdujemy partnera z tym samym numerem. Przywiązujemy do nóg nadmuchane balony i w parach tańczymy, starając się przebijać, poprzez nadeptywanie, balony innych par. Para / osoba, która zostanie z całym balonem - wygrywa.

4. Zip-Zap - gra na utrwalenie imion

Wszyscy siedzą w kręgu. Jedna osoba stoi na środku i wskazuje na wybrane osoby. Kiedy powie "zip" osoba wytypowana musi podać imię sąsiada siedzącego po jej lewej stronie, kiedy powie "zap" - osoby siedzącej z prawej strony. Gdy wytypowana osoba nie zna imienia sąsiada lub pomyli je, następuje zamiana ról. Na hasło "zip zap" wszyscy muszą wstać i zmienić miejsce. W dalszej fazie gry można ją utrudnić i wprowadzić hasła "zip zip" i "zap zap". Należy wtedy podać imię osoby oddalonej od nas o dwa miejsca.

5. "Lubię wszystkich, którzy..."- zabawa na rozgrzewkę

Wszyscy siedzą w kręgu. Jedna osoba stoi na środku i mówi: "lubię wszystkich, którzy...lubią długo spać" lub "lubię...., którzy mają dziś na sobie spodnie". Wszyscy, którzy identyfikują się z podanym zdaniem, zmieniają miejsca. Osoba, która stała na środku próbuje zdobyć wolne miejsce dla siebie. Osoba, która nie znajdzie miejsca, wymyśla zdanie zaczynające się od słów"lubię wszystkich, którzy..."

6. Eichhörnchen/ wiewiórka - animacje językowe

Uczestnicy tworzą grupy trzyosobowe. Uczymy się trzech słów w dwóch językach:

Eichhörnchen/ wiewiórka
Haus/ dom
Erdbeben/ trzęsienie ziemi

Dwie osoby z grupy tworzą dom (trzymamy wyciągnięte ręce do góry, robiąc daszek), trzecia osoba jest wiewiórką i siedzi w domku. Osoba, która stoi na środku sali mówi np. ?wiewiórka lub Eichhörnchen? ? wtedy wszystkie wiewiórki opuszczają swoje domki i szukają nowego. Osoba stojąca po środku próbuje znaleĽć sobie miejsce w domku jako wiewiórka. Można również zawołać dom/ Haus i wtedy wszystkie domki zmieniają miejsce, osoby tworzące domek nie muszą pozostać w parze. Gdy wołamy trzęsienie ziemi, wszyscy zarówno wiewiórki, jak i domki muszą zamienić się miejscami. W każdej sytuacji osoba będąca w środku, próbuje znaleĽć miejsce dla siebie. Polacy mówią hasła w języku niemieckim i na odwrót.

7. "Zdanie" - animacje językowe

Uczestnicy tworzą dwie grupy. Jedna składa się z Polaków, druga z Niemców. Jedna z grup opuszcza pomieszczenie. Druga grupa zostaje z prowadzącym, który każdemu z uczestników przydziela słowo. Wszystkie słowa tworzą np. dowcipne zdanie lub fragment znanej piosenki (uwaga, polska grupa uczy się słów niemieckich, a niemiecka polskich). Grupa chodzi po sali, a każdy z uczestników powtarza głośno "swój" wyraz. Wchodzi druga grupa i musi ustawić wszystkie osoby w szeregu tak, aby utworzone zostało sensowne zdanie. Na koniec wyrecytowane zostaje prawidłowe zdania. Następuje zmiana ról.

8. Odegrana scenka - animacje językowe

Tworzymy grupy 4-, 5-, 6-osobowe. Grupy są jednorodne narodowościowo. Każda z grup przygotowuje krótką scenkę w swoim ojczystym języku. Osoby, wykonując charakterystyczne gesty, mówią nie więcej niż jedno zdanie. Scena zostaje przedstawiona na forum, następnie odegrana po raz drugi, ale tym razem, za każdą osobą z grupy np. za Polakiem staje Niemiec. Zdanie wypowiedziane przez Polaka powtarzane jest przez Niemca. Na zakończenie niemiecka grupa odgrywa scenę po polsku. Zamieniamy role.

KONTAKT

NIEZBĘDNIK